Hoe kan ik het piekeren stoppen?
Je ligt ’s nachts wakker in bed, en je denkt aan gebeurtenissen en situaties waar je je zorgen over maakt. De gedachten lijken niet te stoppen. Piekeren is een vervelend probleem. Niet alleen is het vervelend, het is ook nog eens ongezond. Enerzijds omdat de gedachten negatief zijn, en negatief denken is op zich zelf al ongezond. Maar als het piekeren ’s nachts in bed plaatsvindt, haalt het je ook nog eens uit je onmisbare slaap.
Ik kan je zorgen heel goed begrijpen en je zoekt een antwoord op jouw vraag: ‘hoe kom ik van het piekeren af?’. In deze blog geef ik je zoveel mogelijk informatie en tips om van dat vervelende piekeren af te komen.
Onderwerpen die in dit artikel worden behandeld worden zijn:
- Hoe kan ik het piekeren stoppen?
- Wat is de oorzaak van piekeren?
- Waarom blijf ik piekeren?
- Waarom piekeren in de nacht?
- Wat doet piekeren met je lichaam?
- Hoe moet je stoppen met piekeren?
- Hoe krijg je negatieve gedachten uit je hoofd?
- Hoe zet je ongewenste gedachten uit je hoofd?
- Welke therapievormen zijn effectief?
- Welk zijn de beste rustgevende natuurlijk medicijnen?
Wat is de oorzaak van piekeren?
Met piekeren is op zich helemaal niks mis. Je kan piekeren over je nieuwe baan, over je examen, een operatie die je moet ondergaan en waar je je zorgen overmaakt. Het wordt anders als je je stelselmatig zorgen maakt. Dit kunnen problemen zijn die opgelost ‘moeten’ worden. Maar ook negatieve gebeurtenissen uit het verleden, of het zorgen maken over problemen in de toekomst komt tijdens het piekeren aan bod. Het kan ook gaan om maatschappelijke problemen bijvoorbeeld het zorgen maken over de financiële situatie.
Piekeren kan een kenmerk zijn van een gegeneraliseerde angststoornis. Dit zorgt er dan voor dat je het gevoel krijgt niet meer te kunnen stoppen met piekeren. Je maakt je zorgen over dingen in het dagelijkse leven, maar ook over het verleden en de toekomst. Dit zorgt voor een belemmering in het dagelijkse leven.
Piekeren kan ook een kenmerk zijn van depressie. Je piekert dan niet alleen, maar je hebt ook andere klachten, zoals somberheid, lusteloosheid, of het leven niet meer zien zitten.
Wat is de oorzaak van piekeren?
Oorzaken van piekeren zijn vaak problemen die je (overdag) nog niet opgelost hebt. Je ligt bijvoorbeeld ’s nachts te peinzen over een bepaald probleem. Het kunnen problemen zijn met je relatie/gezin, werk, je hebt een aanvaring gehad met een collega wat je dwars zit, je gezondheid, de slechte gezondheid van een dierbaar persoon, bijvoorbeeld van je kind of ouders. Het kan overal vandaan komen. Oorzaken kunnen te vinden zijn in de toekomst, maar ook over gebeurtenissen die zich in het verleden hebben afgespeeld. Als je graag wilt stoppen met piekeren, wat ik me heel goed kan voorstellen, dan moet je dus eerst weten waar je over piekert.
Waarom blijf ik piekeren?
Dit is een interessante vraag. Op de eerste plaats heb je geen directe controle over je gedachten. Dit gaat volledig automatisch. Waarom gebruik ik het woord ‘directe’? Omdat via training en/of therapie het wel mogelijk is om het piekeren te verminderen, of zelfs volledig te laten verdwijnen. De meeste mensen hebben die training en/of therapie niet gehad, dus om dan zelfstandig jouw gedachten te laten stoppen is vrijwel onmogelijk.
Maar dit is nog geen antwoord op je vraag: ‘waarom pieker ik?’ Piekeren doe je omdat je denkt dat het je helpt bij het vinden van een oplossing voor jouw probleem. Het piekeren dient dan om tot een oplossing te komen. Het kan echter ook dienen om je voor te bereiden op iets tragisch wat komen gaat. Als je piekert over jouw gezondheid, je baan dreigt te verliezen, of over iemand die terminaal ziek is, en hoe dan ook komt te overlijden, dan kan het piekeren ook helpen als voorbereiding voor wat komen gaat. Je bent jezelf dan al onbewust, als zelfbescherming aan het voorbereiden voor het rouwproces wat je tegemoet gaat.
Waarom piekeren in de nacht?
je kan ook piekeren over het piekeren. Je bent dan aan het piekeren over jouw piekergedrag. Vaak worden deze gedachten ’s nachts actief. Dat komt mede omdat je overdag vaak veel dingen te doen hebt, die jouw afleiden van het piekergedrag. Maar ’s nachts is nu niet bepaald het meest gunstige moment om na te denken over problemen die je wilt oplossen, of als voorbereiding op iets wat onvermijdelijk is. Het piekeren houdt je hierdoor uit je slaap. En slaap is net als eten en drinken, onmisbaar. Het is een primaire behoefte die we nodig hebben om overdag te kunnen functioneren en te presteren. Als je een hele nacht niet of nauwelijks geslapen hebt, is de volgende werkdag een hel. Je kan je niet concentreren, het onthouden van informatie is bijna niet mogelijk. De kans op het maken van fouten wordt aanzienlijk groter. Daarnaast is het ook nog zeer slecht voor je algehele gezondheid. Zowel geestelijk als lichamelijk.
Heb je slaaptekort, dan verwijs ik je naar mijn blog: ‘Hoe kan ik beter slapen? ‘ Hierin geef ik informatie en tips hoe je beter kan leren slapen.
Daarnaast kun je je afvragen of het piekeren jouw echt gaat helpen. Ben je ooit door middel van het piekeren weleens tot een bruikbare oplossing gekomen? Heb je je problemen en je gevoelens weleens weggepiekerd? Het piekeren geeft jou het gevoel dat piekeren leidt tot de oplossing. In ons brein is een gedeelte actief wat denkt dat piekeren helpt. Dit zorgt er juist voor dat je nog meer gaat piekeren. Hoe het probleem van piekeren kan worden verminderd, heb ik al een beetje aangegeven, maar daar ga ik later in dit artikel nog wat verder op in.
Wat doet piekeren met je lichaam?
Als je voortdurend piekert, levert dit niet alleen een hoop stress op. Langdurig bloot staan aan stress, zal onvermijdelijk leiden tot een burn-out. Enerzijds door het zorgen maken met de negatieve gedachten die daar mee gepaard gaan, maar anderzijds ook door het slaaptekort. Het piekeren vindt zowel overdag als ’s nachts in bed plaats. Het houdt je langdurig uit je slaap, terwijl je die slaap zo hard nodig hebt. Ik beperk me nu tot wat de gevolgen kunnen zijn van piekeren. Wat de gevolgen kunnen zijn van slaapgebrek kan je lezen in mijn blog ‘hoe kan ik beter slapen?‘. Ook kan piekeren op zich zelf al depressies tot stand brengen, maar dit effect wordt uiteraard versterkt door het gebrek aan slaap. Heb je depressieve gevoelens, of al te kampen met een burn-out, dan kun je informatie en tips vinden in mijn blogs: ‘hoe kom ik van mijn depressie af ‘ en ‘hoe kom ik uit mijn burn-out?’
Uit onderzoek van Caroline Schlinkert blijkt dat piekeraars de prikkeling van de signalen niet goed waar kunnen nemen. Ook is het mogelijk dat piekeraars hierdoor vatbaarder zijn voor lichamelijke klachten. Piekeren levert dus niet alleen psychische, maar ook lichamelijke klachten op zoals:
- verhoogde bloeddruk/hartslag
- stress/burn-out
- chronische vermoeidheid
- hoofdpijn
- rugklachten
- verzwakt immuunsysteem
Ook stelt ze in haar onderzoek dat door het vele piekeren de signalen van het lichaam niet meer opgemerkt worden. Hierdoor raak je vervreemd van je eigen lichaam.
Hoe moet je stoppen met piekeren?
Piekeren ontstaat vaak uit emoties als:
- angst
- wanhoop
- verdriet
- boosheid
- somberheid
- schuldgevoel
Stoppen met piekeren is eigenlijk niet zo moeilijk.
Stoppen met piekeren doe je door te beseffen dat je aan het piekeren bent. Zolang je niet bewust bent dat je aan het piekeren bent, blijf je door piekeren. Bewustwording is dan een eerste, maar wel een zeer belangrijke stap! Op het moment dat je je bewust wordt dat je aan het piekeren bent, is dit al een hele grote stap voorwaarts. Dat komt omdat je vanaf dat moment los bent gekomen van die negatieve gedachten. De tweede stap is beseffen dat het probleem of situatie door het piekeren nooit opgelost zal kunnen worden. Tijdens het piekeren ben je je gedachten aan het ordenen, maar een oplossing zal er waarschijnlijk niet komen, omdat je piekert over situaties waar je weinig invloed op hebt. Daarom kan het nuttig zijn om dingen waar je over piekert, op te schrijven zodat je je brein niet meer hoeft te ordenen. Alles staat dan immers al op schrift.
Als je je bewust bent geworden dat het piekeren niet tot een oplossing zal leiden, is de derde en tevens moeilijkste stap het leren accepteren van het probleem of situatie.
Hoe krijg je negatieve gedachten uit je hoofd?
Om een nare gebeurtenis of situatie te leren accepteren is het van belang om bewust te worden wanneer je aan het piekeren bent. Zodra je je bewust bent van het moment dat je aan het piekeren bent, kun je het beste ontspanningsoefeningen doen. Dit doe je door bijvoorbeeld te mediteren. Dit klinkt misschien ingewikkeld. Een nuchtere Hollander hoort immers niet te mediteren, maar eigenlijk is het heel simpel. Meditatie kan je al bereiken door bijvoorbeeld de aandacht te leggen op de ademhaling. Ga rustig liggen, ontspan, sluit je ogen en ben bewust van je ademhaling. Je hoeft niets te veranderen aan je ademhaling, enkel de aandacht richten op de ademhaling is voldoende. Dit doe je dan een paar minuten. Door dit te doen, is de aandacht niet meer gericht op de vervelende gedachten, maar op de ademhaling.
Dit kan je telkens opnieuw toepassen als je weer aan het malen bent.
Hoe zet je ongewenste gedachten uit je hoofd?
Gedachten zijn helaas niet te stoppen. Het is de hele dag en nacht een komen en gaan van gedachten. Dit gaat volledig automatisch en daar is helaas niets aan te veranderen. Je kan wel je gedachten onderzoeken op waarheidsgehalte. Gedachten zijn lang niet altijd waar. Gedachten zijn soms volledig waar, gedeeltelijk waar of helemaal niet waar. Als het gaat om negatieve gedachten is de kans zeer groot dat de gedachten pure leugens zijn. Ze zijn dan gebaseerd op niks. Dat komt omdat niemand met negatieve gedachten geboren wordt. Ze ontstaan door dingen die in het leven tegenzitten of twijfels over het uiterlijk, vaardigheden, intelligentie, sociale vermogen enz. Je gaat aan jezelf twijfelen, maar ze kunnen ook ineens vanuit het niets ontstaan zonder enige aanleiding. Een onderzoek naar deze aanleiding zou dan nuttig zijn. Daarom is het ook zeer nuttig, en dat is ook iets wat tijdens therapiesessies uitvoerig wordt gedaan, om gedachten te onderwerpen aan een diepgaand onderzoek. Bij bijvoorbeeld cognitieve gedragstherapie wordt je geleerd hoe je anders en gunstiger tegen gedachten aan kan kijken. Hoe ze anders te interpreteren zijn. Ik moet wel toegeven dat zelfstandig onderzoeken van gedachten niet zo makkelijk, en misschien zelfs onmogelijk is. Begeleiding is dan de oplossing. Je kan dan contact opnemen met onze praktijk voor een gratis en persoonlijk advies. Uiteraard is dit vrijblijvend.
Het is natuurlijk goed mogelijk dat deze genoemde tips niet afdoende effectief zijn. Als je in een situatie zit dat het piekeren echt niet gestopt kan worden, zal er meer voor nodig zijn om je te verlossen van het piekergedrag dan een simpele ademhalingsoefening
Welke therapievormen zijn effectief?
Om de beste te benoemen:
- psychosociale therapie (counseling en/of coaching)
- mindfulness
- cognitieve gedragstherapie
Er zijn zeker meer effectieve therapeutische methodes ten behoeve van psychologische hulp die je kunnen helpen om van je piekergedrag af te komen. Maar de beste heb ik voor je benoemd. Om vast te stellen welke therapeutische methode voor jou geschikt is, kan ik zo niet beoordelen. Dit hangt af van de ernst van jouw klachten. Als het gaat om wat lichtere issues waar je over blijft mijmeren kan de psychosociale therapie uitstekende resultaten boeken. Ook is mindfulness een zeer effectief middel gebleken tegen piekergedrag, zelfs als angst de oorzaak is. De duur van deze therapie bestaat uit acht sessies. Dit geldt ook voor de MBCT variant, omdat mindfulness een vast protocol volgt. Omdat cognitieve gedragstherapie een langdurig proces kan zijn, is mindfulness efficiënter. Daarnaast is het ook een zeer prettige therapeutische methode, want in de meeste gevallen wordt deze therapeutische training in groepsverband uitgevoerd. Ook huisartsen bevelen deze training regelmatig aan.
Welk medicijn geeft rust in je hoofd?
Medicijnen zijn natuurlijk zware middelen, laten we wel wezen. Daarnaast ben ik persoonlijk niet zo’n voorstander van het inzetten van direct zwaar geschut in de vorm van ontspanning – en slaapmiddelen op synthetische en chemische basis.
Heb je nu echt geen zin in al die therapeutische methodes, behandelingen en ontspanningsmiddelen op chemische basis? Dan kan ik dat begrijpen, immers therapie is hardwerken. Sommige mensen denken: ‘Ik neem een paar sessies therapie, en ik word weer beter.’ Dat kan, in de meeste gevallen is therapie zeker effectief, maar ook intensief. Als je geen zin hebt in een therapeutisch traject, dan is er nog een andere en eenvoudigere methode om je wat meer te ontspannen.
Wat zijn de beste rustgevende natuurlijke medicijnen?
Op de eerste plaats hebben we het nu niet over medicijnen, maar over voedingssupplementen. Je treft tussen al mijn blogs dus ook deze, voedingssupplementen aan op 100% natuurlijke basis en veganistisch van Goldea Health. Zo kan je bij Goldea Health onder meer terecht voor zowel slaapsupplementen (Natural sleepsupport) als supplementen om te ontspannen. (Ultimate Relax Complex) van zeer hoge kwaliteit. De producten zijn in samenwerking met natuurwetenschappers door Goldea Health zelf ontwikkeld. Uiteraard heb ik de supplementen eerst zelf getest, en ze werken zeer ontspannend en stress-reducerend. Neem eens een kijkje op de website van Goldea Health. Dat kan heel eenvoudig, je klikt op een van de advertenties bijvoorbeeld deze onderstaande, en je zit al op de website. Tevens kan je bij Goldea Health terecht voor gratis persoonlijk advies.
Samenvattend
Tot slot hoop ik dat ik via deze blog je vraag ‘hoe kom ik van het piekeren af?’ zo goed mogelijk heb kunnen beantwoorden. Ik heb het gehad over: Hoe kom ik van het piekeren af? Wat is de oorzaak van piekeren? Waarom blijf ik piekeren? Waarom piekeren in de nacht? Wat doet piekeren met je lichaam? Hoe moet je stoppen met piekeren? Hoe krijg je negatieve gedachten uit je hoofd? Hoe zet je ongewenste gedachte uit je hoofd? Welke therapievormen zijn effectief? Welk medicijn geeft rust in je hoofd? en tot slot, wat zijn de beste rustgevende natuurlijke medicijnen? Ik hoop dat je iets gehad hebt aan dit artikel.
Omdat niet iedereen hetzelfde is, en daarom het piekeren telkens anders kan worden ervaren, is de kans natuurlijk groot dat de gegeven informatie en tips niet afdoende zullen helpen. In dat geval raad ik je toch aan om zo snel mogelijk iets te gaan ondernemen. Ik heb je met dit artikel hiervoor wat handvatten gegeven. Uiteraard kun je ook contact opnemen met deze praktijk voor een persoonlijk advies. Blijf er in ieder geval niet mee rondlopen!
Dan rest me nog je te bedanken voor het lezen van het blog. Zorg goed voor jezelf…
Iedere week wordt op deze website een nieuw blog gepubliceerd. We doen niet aan nieuwsbrieven. Wil je je toch aanmelden voor een soort van kennisgeving dan kan dat. Via het contactformulier kun je je aanmelden en we sturen iedere week het nieuwste blog naar je toe.
Tekst: René E. Jansen
coach, therapeut, psycholoog
MindCure Coaching & Therapie
Copyright: MindCure C & T