Je wilt graag van je verslaving af. Dat je van je verslaving af wilt is op zich al heel goed nieuws. Het betekent dat je je bewust bent geworden van het feit dat je verslaafd bent. Je hebt dan het probleem erkend. Heel veel mensen die verslaafd zijn ontkennen juist dat ze een verslaving hebben. Ik ga je alles uitleggen wat je moet weten over een verslaving. Wat verslaving is, wanneer spreek je van een verslaving, welke soorten verslavingen zijn er, waar je verslaafd aan kan zijn en worden enz. Je komt het allemaal te weten, dus lees vooral verder…
Waar kan je aan verslaafd zijn?
Op zijn simpelst gezegd, verslaving betekent dat je zonder een bepaalde stof of activiteit niet meer kan. Je bent dan afhankelijk geworden van (een) bepaalde stof(fen) of handeling(en). Je bent dan niet meer in staat de drang te beheersen tot dat gene.
Zo zijn er twee soorten verslavingen:
1. Verslaving tot bepaalde stoffen
2. Verslaving tot gedrag
Verslaving tot bepaalde stoffen
Wanneer je verslaafd bent aan bijvoorbeeld:
- drugs
- nicotine
- alcohol
- medicijnen
Verslaving tot gedrag
Wanneer je verslaafd bent aan bepaald gedrag, kun je denken aan:
- gokken
- seks
- eten
- gamen
- telefoon
Door een bepaalde aangename activiteit of gedrag kan er een kick ontstaan. De kick zorgt er dan weer voor dat deze activiteiten oncontroleerbaar worden herhaald. Hierdoor ontstaat een sterke behoefte om deze handelingen te willen blijven herhalen. Het wordt dan steeds moeilijker om die wil te doorbreken en dus te kunnen stoppen met deze handelingen. Dan spreken we van verslaving.
Erkenning van de verslaving
Het erkennen van het probleem is niet makkelijk. Het kan zelfs zijn dat dit de moeilijkste stap is om de verslaving te stoppen. Het toegeven en het erkennen dat je een probleem hebt. Als je dit voor jezelf helder hebt gekregen, en je bent zover dat je erkent dat je een daadwerkelijk probleem hebt, heb je de belangrijkste stap al gezet. Je kan dan overschakelen naar de volgende stap, en dat is om hulp vragen.
Ook dit is niet makkelijk, maar omdat je zoals gezegd het probleem erkend hebt, is deze stap daardoor toch een stuk minder moeilijk geworden. Je bent immers al zover dat je van je verslaving af wilt komen. Dat betekent dus dat je bereid bent om maatregelen te nemen die jou kunnen helpen om van je verslaving af te komen. Daarom is het zeer positief dat je op dit punt bent beland, omdat de behandeling steeds moeilijker wordt naar mate de verslaving voortduurt. Dus hoe langer je de behandeling uit blijft stellen, hoe moeilijker de behandeling zal verlopen, en dus van je verslaving af te kunnen komen.
Hoe kun je zien dat iemand verslaafd is?
Het is vaak lastig te constateren of iemand verslaafd is. Verslaafden doen er ook alles aan om het probleem te verbergen. Mensen die de verslaafde goed kennen, kunnen soms verandering in gedrag constateren. Om te bepalen of er sprake is van verslaving of zoals het officieel heet stoornissen in het gebruik van middelen of gedragingen, zijn er een aantal criteria voor.
De kenmerken van een verslaving:
- Je gebruikt meer dan wat je eigenlijk nodig hebt of behoefte aan hebt
- Het lukt je niet om te stoppen
- Je hebt een enorme behoefte tot een specifiek middel of gedrag
- Je blijft doorgaan met het middel of gedrag ook al leidt dit tot problemen op het werk en gezinsleven
- Je blijft doorgaan met het middel of gedrag ook al levert dit problemen op in sociale en rationele sfeer.
- Je blijft gebruiken, ook als je gezondheid er ernstige schade van ondervindt.
- Liegen om de verslaving te verbergen
- Concentratieproblemen op school of werk
- Minder goede verzorging voor zichzelf. Loopt vaak in dezelfde kleren.
- Ongezond eten en drinken
- Verwaarlozing familie en vrienden
- Agressief gedrag als de verslaafde wordt aangesproken over zijn/haar gedrag
Oorzaken van verslaving
Er bestaat niet één oorzaak van een verslaving. Het gaat dan altijd om een combinatie van verschillende factoren.
Om een aantal te benoemen:
- Erfelijkheid
Tussen de 40 – 80 % van de verslaafden speelt erfelijkheid een rol om een verslaving te ontwikkelen. Zo hebben kinderen van iemand met een verslaving anderhalf keer meer kans om zelf ook een verslaving te ontwikkelen dan kinderen van mensen die niet verslaafd zijn. - Omgeving
Ook de opvoeding kan van invloed zijn op het ontwikkelen van een verslaving. Ook het gedrag van de ouders is van invloed hierop. Ook als er sprake is van ingrijpende of traumatische gebeurtenissen in het gezin kan dit verslavingsgedrag in de hand werken.
- Psychische problemen
Bij stress door bijvoorbeeld relationele problemen, werk-gerelateerde problemen of financiële problemen zijn mensen kwetsbaarder voor een verslaving.
Alcohol en drugsverslavingen komen vaker voor bij psychische aandoeningen zoals: angststoornissen en depressies.
Wat is een verslaving?
Bij een verslaving gaat het voornamelijk om de hersenen. Bij alle verslavingen geldt dat de hersenen de oorzaak zijn van het probleem.
Wat gebeurt er namelijk?
Als je rookt, drinkt, seks hebt of gokt of aan het gamen bent, dan maken de hersenen een gelukstofje aan. Het stofje heet: dopamine. Je voelt je daardoor lekker. De hoeveelheid dopamine neemt dan vervolgens ook weer af naar de normale hoeveelheid. Ook zal hierdoor het fijne gevoel verdwijnen. Dat is natuurlijk helemaal niet de bedoeling, want je wil je prettig voelen. Om dat fijne gevoel weer te bereiken, wordt er steeds vaker naar de sigaret, fles, of Playstation gegrepen. Om dit fijne gevoel steeds opnieuw te kunnen bereiken, zijn daar ook steeds grotere hoeveelheden sigaretten, flessen drank, of uren Playstation voor nodig.
Als het gaat om drugs. Drugs beïnvloeden de werking van stofjes die elektrische signalen van de ene zenuw naar de andere zenuw overbrengen. Daardoor worden bepaalde hersengedeelten gestimuleerd of geremd. Hierdoor ontstaat een beloningssysteem.
De behandeling
Wanneer je van je verslaving af wilt komen, en als het gaat om een verslaving aan een bepaalde stof, dan is ontgiften de eerste stap. Ontgiften of detoxen is het ontdoen van afvalstoffen. Het lichaam wordt dan gezuiverd. Detoxen hoeft niet per se in verband te staan met een verslaving. Mensen kunnen er ook voor kiezen om het lichaam periodiek te laten zuiveren van gifstoffen. Dit heeft dan betrekking op het ontdoen van stoffen die direct of indirect aan voedsel worden toegevoegd, zoals E nummers en bestrijdingsmiddelen. Hoewel het lichaam in staat is om de meeste giftige stoffen via de lever en de nieren zelf op te ruimen.
Als het gaat om een verslaving aan bijvoorbeeld alcohol of heroïne dan is ontgiften in de meeste gevallen standaard onderdeel van de behandelingsprocedure. Als de ontgiften heeft plaatsgehad, dan wordt er volgens het stappenplan bekeken hoe de behandeling er verder uit moet komen te zien. Er wordt dan gekeken hoe het gesteld is met de algehele gezondheid. Niet alleen wordt er gekeken naar de lichamelijke gezondheid van de patiënt, maar ook naar de geestelijke. De aandacht wordt gericht op bijvoorbeeld: traumaverwerking, eventuele onopgeloste gebeurtenissen uit het verleden en kindertijd. Maar ook wat de verslaving heeft gedaan met de sociale contacten van de patiënt. Ook wordt er tijdens de behandeling aandacht besteed om terugval te voorkomen. In de meeste gevallen wordt er gewerkt middels het Twaalf stappen Minnesota model. Dit systeem is zoals de naam al aangeeft (Minnesota) afkomstig uit de Verenigde Staten. Door heel veel instellingen wordt deze methode gebruikt.
De twaalf stappen Minnesota model werkt als volgt.
Stap 1: Erkenning van je verslaving en de machteloosheid.
Stap 2: Toegeven dat je hulp nodig hebt.
Stap 3: De hulp aanvaarden.
Stap 4: De balans opmaken van je leven.
Stap 5: Jezelf uitspreken naar een vertrouwenspersoon.
Stap 6: Het onderzoeken van je eigen zwakheden en tekortkomingen.
Stap 7: Werk aan je zwakheden en tekortkomingen.
Stap 8: Maak een lijst met mensen die je schade hebt berokkend en wees bereid het goed te maken.
Stap 9: Zoek daadwerkelijk contact met deze personen en probeer het goed te maken, behalve als je hen of anderen daarmee zou kwetsen.
Stap 10: Maak er een gewoonte van om kritisch te kijken naar jezelf en erken onmiddellijk de fouten die je maakt.
Stap 11: Creëer rust in je leven door meditatie of iets waardoor jij deze rust en kalmte ervaart.
Stap 12: Geef je ervaringen door aan anderen die het nodig hebben.
Samenvattend
Tot slot hoop ik dat ik je op deze manier iets heb kunnen uitleggen als het gaat om verslaving, en dan vooral hoe je er vanaf kan komen. Ik heb het in deze blog gehad over: Hoe kom ik van mijn verslaving af? Wat is een verslaving? De soorten verslavingen, verslaving tot bepaalde stoffen en gedrag, erkenning van een verslaving, hoe kun je zien dat iemand verslaafd is? De kenmerken en oorzaken van een verslaving. Wat een verslaving is, en als laatste heb ik de behandelingen besproken zoals die in de meeste klinieken worden ingezet.
Ik wil je danken voor het lezen van mijn blog. Ik wens je veel succes met het beëindigen van de verslaving. Het is zeker geen makkelijke route, maar als je eenmaal die lange weg tot een succesvol einde hebt kunnen brengen, dan mag je heel trots zijn op jezelf…
Tekst: René E. Jansen
coach, therapeut, psycholoog
MindCure Coaching & Therapie
Copyright: MindCure C & T
