We kennen allemaal het woord als scheldwoord voor iemand die zich naar normale maatstaven dom gedraagt. Als je op Google zoekt op de term: ‘wat is een idioot?’ is het eerste wat je ziet een reeks van laaghartige betitelingen zoals: ‘stompzinnig, achterlijk mens, belachelijk persoon, dwaas, onnozel en ga zo maar door. Het woord ‘idioot’ wordt nu alleen nog als scheldwoord gebruikt, maar wist je dat de woorden ‘idioot, imbeciel en debiel’ een hele serieuze afkomst hebben? Nee? Dan ga ik je in deze blog uitleggen waar deze scheldwoorden vandaan komen, en wat ze precies te betekenen hebben.
Dus lees vooral verder…
Wat is de schaal van Binet – Simon?
Omdat in deze blog de term ‘schaal van Binet – Simon’ een aantal keer wordt benoemd, hierbij een uitleg wat de schaal van Binet – Simon precies inhoudt.
De schaal van Binet – Simon is een intelligentietest die door de Franse Psycholoog Alfred Binet en zijn assistent Théodore Simon op de universiteit van Parijs is ontwikkeld. Een intelligentietest is zoals je weet een methode om iemands intelligentie te kunnen meten.
Waar komt het woord ‘idioot’ vandaan?
Het woord ‘idioot’ is afkomstig uit het Latijn idiota en het oud Grieks idiotes wat zichzelf of apart betekent. Ook komt dit woord in meerdere talen voor zoals bijvoorbeeld het Engels, Frans, Spaans, Deens namelijk idiot. Een idioot is iemand met weinig tot geen verstandelijke vermogens. Het is de hoogste graad van zwakzinnigheid.
Zoals gezegd wordt het woord nu nog gebruikt om iemands stompzinnige gedrag aan te duiden, bijvoorbeeld: ‘dat was een idiote actie, of je hebt je vanavond op het feestje idioot gedragen’ of ‘Hij of zij moet idioot hard gereden hebben.’
Waar het woord van oorsprong vandaan komt is nu wel duidelijk maar waar is het woord dan voor gebruikt? De woorden idioot, imbeciel en debiel werden in vroegere tijden, omstreeks begin 20e eeuw gebruikt als psychiatrische kwalificatie om hiermee de zwakzinnigheid van een patiënt aan te duiden. Een idioot heeft op de schaal van Binet – Simon het laagste IQ tussen de 0 -25. Tegenwoordig zou een patiënt de kwalificering zeer ernstige verstandelijke beperking krijgen. Dit betreft de hoogste graad van zwakzinnigheid.
Wat zijn de kenmerken van een zeer ernstige verstandelijke beperking?
- Verbaal communiceren is niet of nauwelijks mogelijk. Er wordt gebruik gemaakt van symbolische communicatie via bijvoorbeeld gebarentaal
- Zijn zeer afhankelijk en hebben continu hulp nodig bij persoonlijke verzorging, ontwikkeling, communicatie en activiteiten
- Tonen emoties door gebruik te maken van gebarentaal
- Zijn enigszins in staat om verzorgingsvoorwerpen te gebruiken zoals een tandenborstel
- Zijn minder in staat om stress te verwerken, hierdoor zijn ze vatbaarder voor psychologische aandoeningen zoals stress, trauma, depressie, eenzaamheid, angsten, agressie en andere psychische stoornissen
- Geen oplossend vermogen
Waar komt het woord ‘imbeciel’ vandaan?
Ook het woord imbeciel is afkomstig uit het Latijn imbecilles en het Frans imbécile wat zwakzinnig of onnozel betekent. Vandaar dat ook dit woord tegenwoordig alleen nog maar wordt gebruikt als scheldwoord. Dat hoeft dan nog niet eens te betekenen dat de persoon echt iets doms doet of heeft gedaan. De betiteling kan ook gebruikt worden als het uiterlijk van iemand teveel afwijkt vanuit normale maatstaven genomen. Maar het wordt ook als algemeen scheldwoord gebruikt.
Wat is een imbeciel?
Het woord imbeciel vindt zijn oorsprong ook weer afkomstig uit vroegere tijden in de psychiatrie toen het woord gebruikt werd om de graad van zwakzinnigheid aan te duiden. Er werd echter wel onderscheid gemaakt tussen lage en hoge imbecielen. Een lage imbeciel heeft op de schaal van Binet een IQ dat ligt tussen de 20 – 35. Tegenwoordig worden deze patiënten gekwalificeerd als zijnde mensen met een ernstige verstandelijke beperking. Dit betreft de op een na hoogste graad van zwakzinnigheid. Een hoge imbeciel heeft op de schaal van Binet – Simon een IQ dat ligt tussen de 36 – 50. Een imbeciel heeft een hoger IQ dan een idioot, maar een lager IQ dan een debiel. Tegenwoordig worden hoge imbecielen gekwalificeerd als zijnde mensen met een matig verstandelijke beperking. Dit betreft de op twee na hoogste graad van zwakzinnigheid.
Wat zijn de kenmerken van een ernstige verstandelijke beperking?
- Mensen met een ernstige verstandelijke beperking kunnen slecht voor zichzelf zorgen en hebben veel hulp nodig bijvoorbeeld bij de persoonlijke verzorging en ontwikkeling
- Zelfstandig wonen is niet mogelijk
- Geen of nauwelijks zelfoplossend vermogen
- Hebben moeite met verbale communicatie. Hebben veel moeite met taalbegrip en cijfers
- Zijn vatbaar voor psychische aandoeningen zoals stress, somberheid, eenzaamheid, depressie, angsten, agressie, verdriet
- Kunnen niet zelfstandig wonen, woonbegeleiding is dan noodzakelijk
- Dagbesteding is dan vaak noodzakelijk om een persoon met een ernstige verstandelijke beperking te voorzien van leerzame dagelijkse activiteiten om hiermee de persoonlijke ontwikkeling te bevorderen
Wat zijn de kenmerken van een matig ernstige verstandelijke beperking?
- Verbale communicatie is mogelijk hoewel er wel verschil merkbaar is
- Lezen, schrijven en rekenen is mogelijk maar de ontwikkeling hiervan verloopt trager in vergelijking met leeftijdsgenoten met een normaal IQ.
- In het leerproces van vaardigheden op school of op het werk kan begeleiding noodzakelijk zijn
- Sociale contacten zijn zeker mogelijk, maar er kan een verschil merkbaar zijn in de manier van communiceren en gedrag
- Hebben begeleiding nodig in het uitvoeren van persoonlijke verzorging en huishoudelijke taken. Dit proces kan wat tijd in beslag nemen
- Zijn afhankelijk en hebben veel begeleiding nodig, dit ook om psychische aandoeningen te voorkomen zoals: stress, eenzaamheid, depressie, angsten.
- Geen probleemoplossend vermogen
Waar komt het woord ‘debiel’ vandaan?
Het woord debiel is afkomstig van het Latijnse woord debilles wat ‘zwak’ betekent. Het woord ‘debiel’ heeft dezelfde betekenis als het Engelse woord ‘moron’. Dit weer afgeleid uit het Griekse woord ‘moros’. Tegenwoordig wordt net als het woord ‘idioot’ en ‘imbeciel’ ook het woord ‘debiel’ nog als scheldwoord gebruikt.
Wat is een debiel?
Tegenwoordig heeft het woord net als de voorgaande psychiatrische kwalificaties geen enkele wetenschappelijke betekenis meer. Het woord ‘debiel’ vindt ook zijn oorsprong uit vroegere tijden, omstreeks begin 20e eeuw toen in de psychiatrie deze kwalificaties werden gebruikt om de graad van zwakzinnigheid van een patiënt aan te duiden. Een debiel heeft de hoogste graad van intelligentie, wat betekent dat dit de op drie na hoogste graad is van zwakzinnigheid. Op de schaal van Binet -Simon ligt het IQ van een debiel tussen de 51 – 70. Tegenwoordig worden patiënten met een dusdanig IQ gekwalificeerd als mensen met een lichte verstandelijke beperking
Wat zijn de kenmerken van een lichte verstandelijke beperking?
- Leerprestaties op school kunnen achterlopen op leeftijdsgenoten met een normaal IQ. Zoals bijvoorbeeld bij lezen, schrijven en rekenen kunnen er problemen ontstaan. Volwassenen hebben dan vaak moeite met structuur, plannen en financiën
- Kunnen wijzer en volwassener overkomen dan de werkelijkheid is, daarom kunnen gesprekken overkomen als zijnde dat je een gesprek voert met een persoon die over een normaal IQ beschikt.
- Kunnen begeleiding nodig hebben bij het wonen en huishoudelijke taken. Dit is niet altijd het geval
- Hebben begeleiding of hulp nodig bij complexe leefsituaties
- Zijn zelfredzaam en oplossend vermogen is beperkt aanwezig
Wat is zwakbegaafd?
Iemand wordt als zwakbegaafd gezien als het IQ op de schaal van Binet – Simon tussen de 71 – 85 ligt. Vanaf een IQ van 86 wordt het gezien als een normaal verstandelijk vermogen.
Wat zijn de kenmerken van een zwakbegaafd persoon?
- Heeft moeite met leren en het opslaan van informatie
- Gedrag
- Doet eenvoudig werk en heeft wat kinderlijke hobby’s zoals tekenen, kleuren, kleien, kijkt naar kinderprogramma’s
- Blijven qua ontwikkeling achter bij leeftijdsgenoten, zoals leren lopen en fietsen
- Er zijn vaak andere aandoeningen aan de orde zoal: epilepsie, autisme, stemmingswisselingen, snel geprikkeld of agressief worden
- Een zwakbegaafd persoon doet eenvoudige dingen en hebben behoefte aan structuur.
Kan het IQ veranderen?
Hoewel er lang gedacht is dat het IQ bij de geboorte vaststaat, is er uit onderzoek toch gebleken dat het IQ kan veranderen zowel omhoog als ook naar beneden. Het IQ is tot op zekere hoogte te trainen door bijvoorbeeld te denksporten en cursussen of zelfs studies te gaan volgen. Op die manier blijven je hersenen actief. Hierdoor is het mogelijk gebleken dat het IQ hierdoor zal toenemen. Andersom is ook mogelijk. Door de hersenen niet actief te houden, maar ‘lui’ te maken kan het IQ ook weer omlaag gaan. Ook door ziekten zoals hart en vaatziekten, hersen of hartinfarcten, kan het IQ omlaag worden gebracht. Dat komt bijvoorbeeld door een verminderde pompfunctie van het hart, hierdoor ontvangen de hersenen minder bloed. Dit zelfde principe geldt ook bij een infarct, ook dan krijgen de hersenen minder bloed aangeleverd. Minder bloed betekent minder belangrijke voeding aan de hersenen, waardoor de hersenen minder zullen presteren.
Tot slot
Tot zover deze blog dat ging over de oorsprong van de woorden: idioot, imbeciel en debiel. psychiatrische aandoeningen uit het verleden die werden gebruikt om een bepaald niveau van verstandelijke beperking aan te duiden. Niet bedoeld als scheldwoord wat nu wel het geval is, want nu wordt het woord alleen nog gebruikt als scheldwoord. Dat is ook de reden dat deze woorden een zeer denigrerende lading hebben gekregen. In dit artikel kwamen de volgende onderwerpen aan bod: wat is een idioot? Wat is de schaal van Binet – Simon? Waar komt het woord idioot vandaan? Wat zijn de kenmerken van een zeer ernstige verstandelijke beperking? Waar komt het woord imbeciel vandaan? Wat is een imbeciel? Wat zijn de kenmerken van een ernstige verstandelijke beperking? Wat zijn de kenmerken van een matig ernstige verstandelijke beperking? Waar komt het woord debiel vandaan? Wat is een debiel? Wat zijn de kenmerken van een lichte verstandelijke beperking? Wat is zwakbegaafd? Wat zijn de kenmerken van een zwakbegaafd persoon? En tot slot, kan het IQ veranderen?
Dank voor het lezen van het blog. Ik hoop dat ik je zo heb kunnen uitleggen waar deze beledigende woorden vandaan komen. Tot het volgende blog en zoals ik ieder blog afsluit met de woorden: zorg goed voor jezelf…
Tekst: René E. Jansen
coach, therapeut, psycholoog
MindCure Coaching & Therapie
Copyright: MindCure C & T